Jak sadzić zioła na balkonie? Poznaj nasze sposoby
Czy można sobie wyobrazić mojito bez mięty, dania kuchni polskiej bez majeranku lub sałatkę caprese bez bazylii? Bez świeżych ziół gotowanie nie jest tak aromatyczne i smakowite. Możesz kupić zioła w sklepie, ale są one przeznaczone raczej do natychmiastowego spożycia i nie wystarczają na długo. O wiele lepiej jest uprawiać własne zioła przez cały rok.
Jak uprawiać zioła w mieszkaniu, na balkonie lub w ogrodzie, nawet jeśli jesteś początkującym ogrodnikiem? Wszystkiego dowiesz się z naszego artykułu.
Zioła najlepiej rosną w pełnym słońcu w dobrze przepuszczalnej, ubogiej w składniki odżywcze glebie.
Jak i kiedy siać zioła
- Zastanów się, ile i jakie rodzaje ziół chcesz uprawiać.
- Kup dobrej jakości nasiona, podłoże do ziół, doniczki lub skrzynki.
- Siej nasiona w pojemnikach i przykryj je lekką warstwą podłoża.
- Natychmiast spryskaj podłoże wodą, ale uważaj, aby nie zmyć nasion.
- Do podlewania nasion można użyć butelki z rozpylaczem.
- Utrzymuj nasiona wilgotne i w cieple. Możesz przykryć je folią spożywczą.
- Usuń folię, gdy tylko pojawią się pierwsze kiełki i utrzymuj wilgotność poprzez podlewanie ziemi.
- Gdy zioła wyrosną, przesadź je do doniczek lub skrzynek.
- W maju, po przymrozkach, umieść zioła na zewnątrz.
- Zwróć uwagę na temperaturę, nasłonecznienie i dostęp do światła. Każde zioło ma inne wymagania.
12 najlepszych ziół do uprawy w domu i ogrodzie
- 1. Bazylia – wymaga codziennego podlewania.
2. Szczypiorek – lubi piaszczystą ziemię, potrzebuje dużo składników odżywczych i przestrzeni.
3. Kolendra – wymaga dużo ciepła i równomiernie wilgotnej ziemi.
4. Koper – lubi słoneczne miejsce, zbyt suche, zimne i mokre warunki nie są dla niego dobre.
5. Pietruszka – najlepiej czuje się bezpośrednio na rabacie ogrodowej i lubi lekki cień.
6. Mięta – lubi regularne podlewanie i nie przeszkadza jej półcień.
7. Melisa – preferuje półcień i stale wilgotną ziemię.
8. Majeranek – należy zapewnić mu ciepło i przepuszczalne podłoże.
9. Rozmaryn – potrzebuje dużo światła i sporadycznego podlewania.
10. Tymianek – uwielbia słońce i nie wymaga zbyt częstego podlewania.
11. Oregano – lubi mieć sucho i ciepło. Nie znosi mrozu i potrzebuje przestrzeni.
12. Lubczyk – lubi półcień i raczej wilgotniejsze podłoże.
Nasiona czy sadzonki?
Zioła wyhodowane z nasion są zwykle bardziej odporne. Wstępnie wyhodowane sadzonki dają większą pewność, że roślina w ogóle wyrośnie. Jest to szczególnie korzystne w przypadku gatunków, które mają gorsze współczynniki kiełkowania (melisa, szałwia, rozmaryn) lub rozmnażają się tylko wegetatywnie (niektóre rodzaje mięty lub lawendy).
Nigdy nie kupuj sadzonek w małych doniczkach z supermarketu. Zwykle są przeznaczone do bezpośredniego spożycia. W większości przypadków nawet przesadzanie i nawożenie ich nie uratuje.
Które zioła hodować razem, a które ze sobą nie będą współgrać?
Wiele ziół dobrze rozwija się razem w tej samej doniczce lub grządce, ale niektóre nie pasują do siebie ze względu na różnice we wzroście, szerokości, wysokości lub korzeniach. Te zioła możesz spokojnie posadzić w jednej doniczce:
- Majeranek , koper i szczypiorek dobrze dogadują się z rumiankiem
- Rozmaryn, tymianek i inne śródziemnomorskie zioła
- Szałwia i oregano
- Melisa dogaduje się z prawie wszystkimi ziołami
- Pietruszka, szczypiorek, koper, lubczyk
Które zioła się nie lubią?
- Melisa i bazylia
- Kolendra i koper włoski
- Rumianek i mięta
- Tymianek i majeranek
Zioła można sadzić w doniczkach, skrzynkach lub bezpośrednio na rabacie.
Do pielęgnacji lub cięcia ziół należy zawsze używać czystych narzędzi ogrodniczych.
Gdzie sadzić zioła
Sadząc zioła, należy wziąć pod uwagę kilka kluczowych czynników, które wpływają na ich wzrost i zdrowie. Większość ziół preferuje pełne słońce, a niektóre zioła, takie jak mięta czy kolendra, mogą być uprawiane w cieniu.
To, które miejsce będzie odpowiednie dla danego zioła można określić na podstawie ich liści. Małe, szare i twarde liście zniosą dużo słońca i ciepła. Duże mięsiste liście preferują wilgotny półcień. Są jednak pewne wyjątki, więc zawsze dobrze jest sprawdzić, jakie wymagania ma roślina, którą chcesz posadzić.
Jak sadzić zioła na balkonie
Aby dobrze uprawiać zioła na balkonie, należy od samego początku dokładnie przemyśleć, które gatunki posadzić. Orientacja balkonu względem stron świata powie Ci, które zioła będą się tam dobrze rozwijać.
- Południowa strona: większość ziół będzie się tu dobrze rozwijać, zwłaszcza zioła śródziemnomorskie, takie jak oregano, tymianek, szałwia, bazylia i rozmaryn.
- Strona wschodnia i zachodnia: uprawiaj tutaj takie rośliny jak melisa, mięta i stewia, które preferują półcień.
- Strona północna: jest problematyczna do uprawy ziół, ale odporne gatunki, takie jak szczypiorek i lubczyk poradzą sobie doskonale.
Na balkonie sprawdzają się przede wszystkich rośliny jednoroczne (bazylia, majeranek lub pietruszka). Byliny (mięta, melisa lub lawenda) powinny być sadzone bezpośrednio w głębokich doniczkach lub pojemnikach.
Rośliny należy chronić przed bezpośrednim, mocnym słońcem i wiatrem. Należy zwracać uwagę na temperaturę otoczenia. Jeśli spadnie poniżej 10 stopni, przenieś zioła do środka.
Mieszkasz w mieszkaniu z małym balkonem? To nie musi być przeszkodą. Zobacz, jak zamienić naprawdę mały balkon w ogródek ziołowy:
Jak prawidłowo uprawiać zioła w doniczce?
- Wyłóż dno pojemnika warstwą drenażową (kamyki, żwir, keramzyt)
- Następnie przykryj drenaż specjalnym podłożem do ziół, ale zwykła ziemia z piaskiem i dobrej jakości kompostem również się nada.
- Podlewaj, aby podłoże nie wyschło, ale zawsze przestrzegaj wymagań poszczególnych roślin. Deszczówka lub odstana woda idealnie nada się do podlewania.
Jeśli uprawiasz zioła na balkonie, możesz zrobić dla nich praktyczny stojak z palet, aby zaoszczędzić cenną przestrzeń.
Jak uprawiać zioła w mieszkaniu
Aby z powodzeniem uprawiać zioła na parapecie, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:
- Potrzebują dużo światła, z którego czerpią siłę do olejków eterycznych.
- Idealna lokalizacja latem: okno wychodzące na zachód lub wschód.
- Z kolei zimą umieść zioła w oknie wychodzącym na południe, aby miały odpowiednio dużo światła.
- Jeśli uprawiasz zioła na parapecie zimą, uważaj na kaloryfery! Zbyt ciepłe i suche miejsce może zabić zioła w mieszkaniu.
- Zioła w mieszkaniu nie mogą być przesuszone, ale równie mocno nie lubią zbyt wilgotnego podłoża. Dlatego wypełnij dno doniczki drenażem.
- Podobnie jak suchego podłoża, zioła nie znoszą także suchego powietrza, więc dobrze jest je zraszać od czasu do czasu.
Podczas uprawy ziół na parapecie pamiętaj, że zioła generalnie nie lubią przeciągów i wahań temperatury, temperatura otoczenia 15-20°C jest dla nich idealna.
Wyposaż się w praktyczne etykiety na zioła, aby wiedzieć co masz w danej doniczce! Możesz je wykonać samodzielnie.
Jak uprawiać zioła w ogrodzie
Sadzenie ziół w ogrodzie najlepiej rozpocząć po majowych przymrozkach. Idealna jest półcienista część ogrodu, w której znajduje się oddzielna grządka na zioła. Przemyśl wcześniej całą koncepcję, a także weź pod uwagę możliwą wysokość roślin, abyś miał do nich łatwy dostęp i mógł je wygodnie zbierać.
- Posadź mniejsze rośliny na pierwszym planie.
- Wyższe zioła umieść z tyłu grządki (koper, melisa, lubczyk, oregano, szałwia). Ich wysokość wynosi około 80 cm.
- Roślinne zioła lecznicze (dziurawiec, lawenda, hyzop), które rosną do wysokości 60 cm, na skraju rabaty.
- Na samej krawędzi posadź niskie zioła takie jak tymianek.
Jak założyć rabatę ziołową
Większość ziół kuchennych najlepiej rozwija się w przepuszczalnej glebie. Jednocześnie ziemia nie musi być zbyt wilgotna. Dlatego dobrze spulchnij podłoże łopatą i dodaj trochę piasku.
Ułóż doniczki z ziołami w grządce tak, jak zaplanowałeś. Upewnij się, że zachowujesz między nimi odpowiednią odległość. Użyj łopaty, aby wykopać dołek dla każdej rośliny.
Wyciągnij ostrożnie każdą roślinę z doniczki. Następnie palcami poluzuj nieco bryłę korzeniową. Na koniec włóż rośliny do wykopanych dołków. Uklep ziemię, aby nie pozostały puste miejsca. Następnie dokładnie podlej rośliny.
Co to jest spirala ziołowa?
Sadzenie spiralne to trójwymiarowa rabatka, które składa się z kilku stref o różnych ekosystemach. Strefy te przechodzą jedna w drugą. Spirala wykonana jest z kamieni, ale można ją również zbudować z drewna lub metalu.
Jedną z największych zalet spirali ziołowej jest to, że kamienie działają jak akumulator ciepła, dostarczając ciepło zebrane w ciągu dnia do roślin w nocy. Ponadto kamyki i pokruszony żwir zapewniają szybkie odprowadzanie wody deszczowej, ponieważ zioła nie lubią nagromadzonej wody. Spirala ziołowa oszczędza również miejsce w ogrodzie.
Podwyższona grządka ziołowa
Podwyższone grządki nadają się nie tylko do uprawy warzyw, ale także do zakładania rabat ziołowych. Ponadto można sadzić zwisające zioła, takie jak nasturcja. Na podwyższonej grządce także łatwiej jest walczyć ze ślimakami.
Ten typ ogrodu ziołowego jest idealny dla ciepłolubnych ziół z krajów śródziemnomorskich. Gleba dobrze się nagrzewa i jest bardziej sucha niż w zwykłych grządkach ogrodowych.
Większość ziół wysiewa się wiosną, ale niektóre z nich można wysiewać późnym latem lub jesienią.
Samonawadniające doniczki i donice są idealne do uprawy ziół.
Właściwa pielęgnacja ziół w 5 krokach
- Podlewaj częściej w mniejszych dawkach, a nie „raz a dobrze”.
- Podlewaj ziemię, a nie samą roślinę.
- Spryskuj zioła od czasu do czasu, aby pozbyć się kurzu.
- Przycinaj regularnie.
- Zioła uprawiane w pojemnikach docenią składniki odżywcze dostarczane przez nawóz organiczny raz na jakiś czas. W przeciwnym razie zioła nie potrzebują nawozu.
Jak zbierać zioła
- Zbieraj zioła rano, kiedy są najbardziej aromatyczne.
- Deszcz zmniejsza aromat, więc nie zbieraj ziół bezpośrednio po deszczu.
- Usuń martwe i suche części roślin, aby zachęcić je do dalszego wzrostu.
- Zawsze używaj ostrych narzędzi.
Jak prawidłowo przycinać zioła
Wiosną ziołom przyda się przycięcie. Karłowate krzewy można przyciąć nawet o jedną trzecią, a naprawdę bujne nawet o połowę, ale zawsze należy uważać, aby nie starszych pędów. Powstałe uszkodzenia mogłyby nie zagoić się do zimy, przez co zioła będą bardziej podatne na uszkodzenia spowodowane mrozem.
Ziół nie należy przycinać jesienią, ponieważ pozbawiamy je ważnej ochrony przed zimnem. Sierpniowe cięcie powinno być ostatnim zbiorem wieloletnich ziół. Sierpniowe cięcie można wykorzystać do rozmnażania ziół – sadzonki o długości około 10 cm z gałązek potrzebują około ośmiu tygodni, aby się zakorzenić.
Tasak do ziół oszczędza czas i nerwy.
Zioła najlepiej zbierać rano, kiedy są najbardziej aromatyczne.
Jak przechowywać świeże zioła
Zioła powinno się jeść od razu po zebraniu. Jeśli jednak chcesz, aby pozostały świeże przez kilka dni bez utraty smaku i aromatu, możesz przechowywać je w lodówce.
Aby zioła pozostały świeże i pełne smaku tak długo, jak to możliwe, ważne jest, aby przechowywać je prawidłowo. Oto najlepsze metody przechowywania różnych rodzajów ziół, które pomogą zachować ich smak.
Jak prawidłowo przechowywać zioła w lodówce?
- Owiń zioła, opłukane pod zimną wodą i osuszone ręcznikiem papierowym, w lekko zwilżony, czysty ręcznik papierowy. Następnie umieść zioła w plastikowej torbie i pozostaw ją otwartą, aby mogły oddychać. W ten sposób można przechowywać pietruszkę, kolendrę, bazylię i szczypiorek w lodówce.
- Można również umieścić zioła w słoiku ze świeżą wodą, przykryć plastikowym woreczkiem i umieścić w lodówce. Wodę należy wymieniać codziennie. Bazylia, mięta i inne zioła o długich łodygach dłużej zachowają świeżość w ten sposób.
Jak przechowywać zioła w zamrażarce?
- Nie wszystkie zioła nadają się do mrożenia. Bazylia zachowuje dobry aromat, ale staje się wodnista. Do mrożenia nadają się jednak zioła takie jak koper, pietruszka, szczypiorek, melisa, trybula i kolendra.
- Posiekaj zioła, rozłóż na blasze do pieczenia lub metalowej tacy i umieść w zamrażarce. Zioła zamrożą się szybciej i nie zbiją się w jedną dużą grudkę. Następnie przełóż zamrożone zioła do torebki strunowej lub przechowuj w zamrażarce w pudełkach na żywność. Do gotowania wyjmij je prosto z zamrażarki.
- Innym sposobem jest zamrożenie ziół w foremkach do lodu. Ponownie, drobno posiekaj nadmiar lubczyku i pietruszki i zamroź zalane bulionem. Świetnie sprawdzą się do zup!
Rada: Włóż listki mięty do foremki na lód i zalej wodą. Pozostaw do zamrożenia i przechowuj gotowe kostki w większej torbie. Mięta zachowa swój kształt, smak i aromat. W ten sam sposób możesz zamrozić kwiaty jadalne, takich jak fiołki i lawenda. Kostki lodu świetnie nadają się do drinków i lemoniad lub jako ciekawa dekoracja do chłodzenia szampana.
Jak suszyć zioła?
- Kluczem do dobrze wysuszonych ziół jest ich wczesne zbieranie, najlepiej w słoneczny poranek. Wtedy mają w sobie najmniej wody i najwięcej pachnących olejków eterycznych.
- Możesz suszyć zioła w domu rozłożone lub zawieszone w suchym miejscu z dobrym przepływem powietrza, w suszarce lub bardzo powoli w piekarniku. Zioła, które dobrze się suszą to rozmaryn, tymianek, szałwia, oregano, majeranek, szałwia i mięta.
Zioła można suszyć w piekarniku, suszarce, a nawet w spiżarni.
W szklance z wodą dłużej wytrzyma głównie bazylia i melisa.
Często zadawane pytania
Jak radzić sobie ze szkodnikami i chorobami?
Zaletą ziół jest to, że ich aromat odstrasza większość szkodników. Jednak mszyce czy przędziorki mogą powodować problemy. Specjalne produkty z centrum ogrodniczego mogą pomóc, ale często fusy z kawy lub naturalne napary z rumianku i pokrzywy również mogą pomóc.
Jakie zioła lecznicze można uprawiać w ogrodzie?
Oprócz macierzanki i nasturcji, warto sadzić takie rośliny jak melisa, która pomaga na bezsenność i stres, mięta pieprzowa, która jest skuteczna na problemy trawienne, czy lawenda, która ma działanie uspokajające i pomaga na problemy ze snem. Przydatne jest również sadzenie echinacei, znanej ze wzmacniania układu odpornościowego i szałwii, która jest ceniona za swoje właściwości przeciwzapalne. Zioła te nie tylko są piękne i ładnie pachną, ale także oferują szeroki zakres właściwości leczniczych.
W czym uprawiać zioła?
Nie tylko staranna pielęgnacja w postaci regularnego podlewania decyduje o tym, jak Twoje zioła będą rosnąć. Wybór odpowiedniego pojemnika również odgrywa dużą rolę.
- Ceramiczne doniczki są bardzo popularnym rozwiązaniem do uprawy ziół, ponieważ są oddychające i pomagają regulować wilgotność podłoża. Ważne jest, aby miały otwory drenażowe na dnie, aby zapobiec gromadzeniu się wody.
- Plastikowe pojemniki są lekkie i trwałe, ale nie tak oddychające jak ceramiczne. Jeśli zdecydujesz się na plastik, wybierz również pojemniki z otworami drenażowymi lub doniczki samonawadniające.
- Drewniane donice są naturalnie oddychające i estetyczne, więc pięknie udekorują ogród czy balkon. Upewnij się, że drewno jest zabezpieczone przed gniciem i szkodnikami.
- Pojemniki metalowe mogą być bardzo dekoracyjne i dodać do ogrodu odrobiny nowoczesności. Jednak metal szybko gromadzi ciepło, co może powodować przegrzanie w upalne dni.
Wybierając doniczki, zastanów się również, gdzie będą stały zioła. Jeśli masz mało miejsca, możesz zdecydować się na wiszące doniczki. Każde zioło ma specyficzne wymagania dotyczące światła i wilgotności, więc postaraj się wybrać pojemnik, który najlepiej odpowiada tym potrzebom.